Gisteren hoorde ik het woord 'zwermintelligentie'.
Het zette me, zoals zo vaak, aan het denken. Waar denk jij aan bij het horen van het woord 'zwermintelligentie'?
Denk je dan aan sierlijk dansende spreeuwen in de lucht, die in perfecte harmonie bewegen zonder dat één enkele vogel de leiding neemt?
Of zie jij het als een chique term voor: ik doe maar wat de rest doet, dan zal het wel goed zijn. Zoiets als 'Van zelfstandig denken naar massale verstand-op-nul-modus'.
Wat mij betreft bereikte de zwermintelligentie tijdens de coronatijd haar hoogtepunt. Plotseling wist iedereen precies wat ‘het juiste’ was. Mondkapje op, mondkapje af, anderhalve meter, niet na 21:00 uur naar buiten tenzij je een hond had. Waarom zouden we nadenken? De overheid zei het, de buurman deed het en dus deden velen het ook. Samen in de rij voor de teststraat, samen klappen voor de zorg, samen hamsteren alsof het einde der tijden nabij was. Want als de zwerm het doet, moet het wel kloppen, toch?
De kracht van zwermintelligentie is dat het elke twijfel in de kiem smoort.
Wie vragen stelde, werd weggezet als wappie of complotdenker. Kritisch nadenken? Niet in de zwerm, dank je wel. De zwerm volgde netjes de ‘wetenschap’ of de ‘des’kundigen. Nou ja, de wetenschap en deskundigen die toevallig goedgekeurd waren door het beleid van de dag. Vandaag zei het RIVM dat mondkapjes niet werkten, morgen werden ze verplicht in de supermarkt en overmorgen vroeg de zwerm zich niet eens meer af waarom. Want iedereen in de zwerm deed het.
En samen dom voelt blijkbaar minder eng.
Vakantienatie was het ultieme zwermmoment. Je moest je laten prikken, want dat deed iedereen. Niet om jezelf te beschermen. Nee, het was voor de ander binnen de zwerm. Want als je het niet deed, was je asociaal, een gevaar voor de zwe.. euh samenleving. De priklocaties draaiden overuren en mensen lieten trots hun Ku-Er-code zien, alsof het een medaille was. Of het werkte? Daar mocht je niet over praten. De zwerm had al besloten dat het werkte. En wie was jij om daar vraagtekens bij te zetten?
Politieke trends kregen hetzelfde zwermstempel. ‘We moeten luisteren naar de experts,’ riep de premier en de zwerm knikte braaf.
Niet dat iemand precies wist welke experts of waarom juist die experts. Maar het klonk goed en het voelde veilig.
Kritische geluiden werden gesmoord onder het gewicht van de zwerm.
De overheid had het beste met ons voor en wie daar anders over dacht, stond buiten de zwerm. En buiten de zwerm is het koud en eenzaam.
Zwermintelligentie geeft ons de illusie van controle. Als we maar doen wat de zwerm doet, dan zijn we veilig.
Samen in de lockdown, samen binnen blijven, samen de regels volgen.
Hoe tegenstrijdig of absurd ze ook waren of nog gaan zijn. Want als iedereen het doet, voelt het minder dom. En als het misgaat?
Ach, dan wijst iedereen binnen de zwerm toch gewoon naar diegenen buiten de zwerm?
We leven naar mijn idee in een tijd waarin het volgen van de massa niet alleen als zeer gemakkelijk én gewenst moet worden gezien, maar ook nog eens als dat heel slim wordt verkocht.
Blijf alert, blijf kritisch.
Petra â€
(-Petra Brekelmans Vdf Kuijpers )
Gisteren hoorde ik het woord 'zwermintelligentie'.
Het zette me, zoals zo vaak, aan het denken. Waar denk jij aan bij het horen van het woord 'zwermintelligentie'?
Denk je dan aan sierlijk dansende spreeuwen in de lucht, die in perfecte harmonie bewegen zonder dat één enkele vogel de leiding neemt?
Of zie jij het als een chique term voor: ik doe maar wat de rest doet, dan zal het wel goed zijn. Zoiets als 'Van zelfstandig denken naar massale verstand-op-nul-modus'.
Wat mij betreft bereikte de zwermintelligentie tijdens de coronatijd haar hoogtepunt. Plotseling wist iedereen precies wat ‘het juiste’ was. Mondkapje op, mondkapje af, anderhalve meter, niet na 21:00 uur naar buiten tenzij je een hond had. Waarom zouden we nadenken? De overheid zei het, de buurman deed het en dus deden velen het ook. Samen in de rij voor de teststraat, samen klappen voor de zorg, samen hamsteren alsof het einde der tijden nabij was. Want als de zwerm het doet, moet het wel kloppen, toch?
De kracht van zwermintelligentie is dat het elke twijfel in de kiem smoort.
Wie vragen stelde, werd weggezet als wappie of complotdenker. Kritisch nadenken? Niet in de zwerm, dank je wel. De zwerm volgde netjes de ‘wetenschap’ of de ‘des’kundigen. Nou ja, de wetenschap en deskundigen die toevallig goedgekeurd waren door het beleid van de dag. Vandaag zei het RIVM dat mondkapjes niet werkten, morgen werden ze verplicht in de supermarkt en overmorgen vroeg de zwerm zich niet eens meer af waarom. Want iedereen in de zwerm deed het.
En samen dom voelt blijkbaar minder eng.
Vakantienatie was het ultieme zwermmoment. Je moest je laten prikken, want dat deed iedereen. Niet om jezelf te beschermen. Nee, het was voor de ander binnen de zwerm. Want als je het niet deed, was je asociaal, een gevaar voor de zwe.. euh samenleving. De priklocaties draaiden overuren en mensen lieten trots hun Ku-Er-code zien, alsof het een medaille was. Of het werkte? Daar mocht je niet over praten. De zwerm had al besloten dat het werkte. En wie was jij om daar vraagtekens bij te zetten?
Politieke trends kregen hetzelfde zwermstempel. ‘We moeten luisteren naar de experts,’ riep de premier en de zwerm knikte braaf.
Niet dat iemand precies wist welke experts of waarom juist die experts. Maar het klonk goed en het voelde veilig.
Kritische geluiden werden gesmoord onder het gewicht van de zwerm.
De overheid had het beste met ons voor en wie daar anders over dacht, stond buiten de zwerm. En buiten de zwerm is het koud en eenzaam.
Zwermintelligentie geeft ons de illusie van controle. Als we maar doen wat de zwerm doet, dan zijn we veilig.
Samen in de lockdown, samen binnen blijven, samen de regels volgen.
Hoe tegenstrijdig of absurd ze ook waren of nog gaan zijn. Want als iedereen het doet, voelt het minder dom. En als het misgaat?
Ach, dan wijst iedereen binnen de zwerm toch gewoon naar diegenen buiten de zwerm?
We leven naar mijn idee in een tijd waarin het volgen van de massa niet alleen als zeer gemakkelijk én gewenst moet worden gezien, maar ook nog eens als dat heel slim wordt verkocht.
Blijf alert, blijf kritisch.
Petra â€
(-Petra Brekelmans Vdf Kuijpers )
English
Dutch