Door Kylian | Categorie: Boeken, Schrijven & Taal | Leestijd: 4 minuten

Ik ben Kylian. En ik heb een observatie gedaan die me de laatste tijd bezighoudt.

We leven in een cultuur waarin we razendsnel oordelen. Nergens is dat duidelijker dan in de wereld van boeken en literatuur. Voordat het verhaal überhaupt de kans krijgt om te landen, struikelen veel lezers (en critici) al over de eerste gemiste komma of een verkeerde d/t.

De grammaticapolitie is overal. En hun mantra is duidelijk: als de vorm niet perfect is, kan de inhoud dan wel de moeite waard zijn?

Ik wil u vertellen waarom die mentaliteit ons potentieel schitterende leeservaringen kost, en waarom we soms verder moeten kijken dan de rode pen.

De Onvolmaakte Introductie

Ooit las ik een boek dat, technisch gezien, niet deugde. Er ontbraken leestekens, de dt-regels werden af en toe vrolijk genegeerd, en soms leek de zinsbouw wat onwennig. De eerste drang was om het boek weg te leggen, het te bestempelen als 'onprofessioneel' en door te gaan naar een perfect geredigeerd werk.

Maar ik las door.

En het verhaal? Dat was schitterend.

Na slechts een paar hoofdstukken merkte ik de schrijffouten niet meer op. De karakters waren zo levensecht, de dialogen zo authentiek, dat ik na het lezen de neiging had om op straat te speuren naar die mensen. Ik wilde ze in het echt tegenkomen. De onvolmaakte taal was ineens ondergeschikt aan de overweldigende kracht van het vertelde.

De Context Die Alles Veranderde

Mijn nieuwsgierigheid was gewekt. Ik besloot onderzoek te doen naar de auteur. En wat ik ontdekte, schudde mijn perspectief volledig door elkaar.

Ten eerste bleek de taal die gebruikt werd – inclusief de ‘fouten’ – de spreektaal van mijn eigen regio te zijn. Het was de informele, natuurlijke manier waarop wij Nederlands spreken als we onder elkaar zijn. De schrijver had onbewust (of misschien bewust) de authentieke, gesproken klank van de streektaal op papier gezet.

Ten tweede was de achtergrond van de auteur pijnlijk en inspirerend: het bleek een persoon te zijn die een hersenbloeding had gehad. Schrijven, op deze manier, was een poging om met dit trauma om te gaan, om de taal en het communicatievermogen opnieuw vorm te geven.

Dit was geen onwil of nonchalance; dit was veerkracht in de puurste vorm.

De Moed om Onvolmaakt te Zijn

Mijn bewondering voor deze auteur schoot omhoog. Stel je de moed voor die nodig is om een werk uit te brengen, wetende dat je publiekelijk verguisd zult worden vanwege de techniek, terwijl je vecht om de taal opnieuw te omarmen.

Het is een enorm risico. Het is kwetsbaarheid in boekvorm.

Ik ben sindsdien doorgegaan met het lezen van al het werk van deze schrijver. Ik heb genoten van de humor, de spanning en de diepgang. En wat mij het meest raakte, was de ontwikkeling. De schrijfstijl werd steeds vloeiender, de grammatica verbeterde, maar de authentieke stem – die regionale klank en die levensechte personages – bleef behouden.

Nu, als ik de latere boeken van deze auteur lees, en ik hoor de kritiek van anderen over de (nu veel minder aanwezige) 'fouten', denk ik: jullie missen het punt.

Als je je nu nog blindstaart op een vergeten leesteken, dan mis je de context, de ontwikkeling én de diepe, authentieke verbinding die deze schrijver met een spreektaal heeft. Je hebt dan geen oog voor de nuance van de Nederlandse taal, noch voor de prachtige reis die deze persoon heeft afgelegd.

Laat je Verrassen

Het is gemakkelijk om kritiek te hebben. Het kost geen moeite om te wijzen op wat er mis is. Maar als lezers dragen we een verantwoordelijkheid om verder te kijken dan de oppervlakte. We moeten de moed hebben om onvolmaakte kunstwerken te omarmen, want zij vertellen vaak de meest menselijke verhalen.

Dus mocht u ooit een boek tegenkomen dat in uw ogen ‘vol fouten’ staat:

Lees eens door. Geef de stem van de auteur een kans. En kijk of er latere boeken zijn.

U zult waarschijnlijk niet alleen een schitterend verhaal ontdekken, maar ook getuige zijn van de ongelooflijke ontwikkeling van een schrijver die ondanks alles, of misschien wel dankzij alles, bleef vertellen.

En dat, beste lezer, is de ware magie van literatuur.

Ik, Kylian, groet u en wens u veel leesplezier.